طبق نیاز به مواد با عملکرد بالا در دانش هوانوردی، لایه‌ مس فرآورى شده از راه‌ قالب‌گيرى برقى‌ با ساختار نانو با استفاده از عملیات مکانیکی متعاقب آن، تحت شرایط لرزش مافوق صوت، به دست آمده است. ريزساختار لایه‌ مس فرآورى شده از راه‌ قالب‌گيرى برقى‌ به وسیله‌ میکروسکوپ نوری (OM)، میکروسکوپ الکتروني روبشي (SEM) و میکروسکوپ الکترونی عبوری (TEM) دیده شده است. استحکام کششی به وسیله‌ آزمون گر کششی ارزیابی شده است. مشخص شد که بلور حجمی لایه‌ سطحی مس فرآورى شده از راه‌ قالب‌گيرى برقى‌ ، پس از عملیات مکانیکی مبتنی بر امواج مافوق صوت (UMT)، به نانو بلور (با ابعاد حدود 10نانو متر) تغییر یافته است، ولی کل ساختار تک بلوری هم چنان باقی می‌ماند. استحکام کششی‌ای که لایه‌ی مس جدید از خود نشان می‌دهد دو برابر بهتر از لایه‌ی مسی شکل‌دهی الکتریکی داده شده‌ی معمولی است، در حالی که کرنش شکست ثابت باقی مانده است. علاوه بر آن ثابت شده است که ساز و کار استحکام دهی فرآیند UMT، ساز و کار استحکام دهی نابجایی است.

کلیدواژه: لایه‌ی مس فرآورى شده از راه‌ قالب‌گيرى برقى‌ ، نانو ساختار، عملیات مکانیکی مبتنی بر امواج مافوق صوت، استحکام کششی

1. مقدمه

شکل‌دهی الکتریکی به عنوان یک تکنیک فرآیندی مخصوص، به علت هزینه‌ی پایین و دقت کپی کردن بالا برای ساخت اجزای فلزی استفاده شده است. به علاوه، محصول نهایی می‌تواند مستقیما با شکل‌دهی الکتریکی بدون فرآیندهای دیگری بدست آید. شکل‌دهی الکتریکی یک فناوری دقیق است و می‌تواند تقاضاهای صنعت را برای اجزای فلزی بسیار ریز، پیچیده و دقیق ارضا کند. بنابراین به صورت گسترده‌ای  در بسیاری از صنایع مانند خودروسازی، الکترون، مواد، هوانوردی و هوافضا، استفاده شده است. در سال‌های اخیر، آماده سازی مواد با عملکرد بالا به وسیله‌ی شکل‌دهی الکتریکی به تدریج به موضوع داغی تبدیل شده است [3-1].