اين مقاله كوششي است براي نشان دادن اين واقعيت كه معماري ايراني زنده است و سرشار از تحرك و فعاليت. اميد است كه ساخته شدن اين پروژه ها، ايراني بودن “شخصيت” آنها را عيان كند. اگر بپذيريم كه معماري گونه اي زبان است، وظيفه ي ما در مقام معماران ايراني اين است كه واژه ها، دستور زبان و نحوه زبان خود را بشناسيم. اما همان طور كه هر انسان باسوادي لزوما قادر به شعر گفتن نيست، هر معماري هم نمي تواند با فضا شعر بسازد. اكثر پروژه هايي كه بررسي كرديم حاكي از اين هستند كه طراحانشان گنجينه ي اصلي باغ ایرانی را برگرفته اند و هر آنچه از سرچشمه هاي خارجي به آنها افزوده اند در مقام گونه اي وام گيري بوده است هدايايي كه بينش فضاي آنها را غنا مي بخشند، اما “شخصيت” اين فضاها را تعيين نمي كنند.

1.مقدمه

همان طور كه به قول هايدگر "انسان در زبان است"، نوربرگ شولتز مي گفت كه “انسان در معماري است”، كه اين تحقيقات صحيح است. اتفاقا واژه ي كهن آلماني " بان"  در عين حال به “بودن” و “سكنا داشتن” يا “زيستن” يا “باشيدن” قابل ترجمه است. از نظر نوربرگ شولتز “زيستن يعني متعلق بودن به يك مكان”، كه بي شباهت به گفته ي هايدگر نيست كه “هستی مکانگیر است”. از ديد نوربرگ شولتز، كار اصلي معماري “تبديل فضا به نظامي از مكان ها است و نگهباني از روح مكان كه چيزي نيست جز تركيبي از عناصر طبيعي و مصنوعي.” اهميت زمين سار كه انسان با استفاده از آن و روي آن مي سازد از مفهوم همين “روح مكان” بر آمده است. اين مفهوم “ساختن زمين” در دست بسياري از نظريه پردازان معماري، از جمله كنت فرامپتون ، پرورانده شد، اما نوربرگ شولتز چيزي حدود ٢٥ سال پيشتر، با مطرح كردن اين مفهوم به عنوان “استعداد زمين سار”، از آن به شكلي بسيار شاعرانه سخن مي گفت.